بکارت (قرآن)بکارت به معنای دوشیزگی، دختری و تازگی است [۱]
دهخدا، علی اکبر، فرهنگ فارسی، ج۱، ص۵۵۸.
که از واژه «ابکارا» و جمله‌های مفید معنای آن استفاده شده است.۱ - ارزش بکارتفیهن قـصرت الطرف لم یطمثهن انس قبلهم ولا جان. «در باغهای بهشتی زنانی هستند که جز به همسران عشق نمی‌ورزند و هیچ انس و جن قبلا با آنها تماس نگرفته است». حور مقصورت فی الخیام• لم یطمثهن انس قبلهم ولا جان. «حوریانی که در خیمه‌های بهشتی مستورند. زنانی که هیچ انس و جن قبلا با آنها تماس نگرفته (و دوشیزه‌اند)». وفرش مرفوعة• انا انشانـهن انشاء• فجعلنـهن ابکارا• عربا اترابا• لاصحـب الیمین. «و همسرانی گرانقدر، ما آنها را آفرینش نوینی بخشیدیم، و همه را بکر قرار داده ایم. همسرانی که به همسرشان عشق می‌ورزند و خوش زبان و فصیح و هم سن و سالند، اینها همه برای اصحاب یمین است». ۱.۱ - دوشیزگی و بکارتعسی ربه ان طلقکن ان یبدله ازواجا خیرا منکن مسلمات مؤمنات قانتات تائبات عابدات سائحات ثیبات وابکارا. «امید است اگر او شما را طلاق دهد پروردگارش بجای شما همسرانی بهتر برای او قرار دهد، همسرانی مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه کار، عابد، هجرت کننده زنانی ثیبه و باکره». در آیه مورد بحث، خداوند روی سخن را به تمام زنان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم کرده، با لحنی که خالی از تهدید نیست می‌فرماید: ((هرگاه او شما را طلاق گوید امید می‌رود که پروردگار به جای شما همسرانی بهتر برای او قرار دهد همسرانی مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه کار، عبادت کننده و مطیع فرمان خدا زنانی غیر باکره و باکره) به این ترتیب به آنها هشدار می‌دهد تصور نکنند که پیامبر هرگز آنها را طلاق نخواهد داد، و نیز تصور نکنند که اگر آنها را طلاق دهد همسرانی بهتر از آنان جانشین آنها نمی‌شود، دست از توطئه و مشاجره و آزار بردارند، و گرنه از افتخار همسری پیامبر برای همیشه محروم می‌شوند. و زنانی بهتر و با فضیلت‌تر جای آنها را خواهند گرفت!. ۲ - بکارت زنان بهشتیکانهن بیض مکنون. «گوئی (از لطافت و سفیدی) همچون تخم مرغ‌هایی هستند که (در زیر بال و پر مرغ) پنهان مانده (و دست انسانی هرگز آن را لمس نکرده است)». این آیه مورد بحث، توصیف دیگری برای همین همسران بهشتی بیان کرده و پاکی و قداست آنها را با این عبارت بیان می‌کند: بدن آنها از شدت پاکی و ظرافت و سفیدی و صفا همچون تخم مرغ‌هائی است که نه دست انسان آن را لمس کرده و نه گرد و غباری بر آن نشسته، بلکه در زیر بال و پر مرغ پنهان و پوشیده مانده است! (کانهن بیض مکنون). بیض جمع بیضه به معنی تخم مرغ است (هر نوع مرغ)، و مکنون از ماده کن (بر وزن جن) به معنی پوشیده و مستور است. (بنا بر یک قول، آیه شریفه، زنان بهشتی را تشبیه کرده به درون تخم شترمرغ قبل از اینکه پوستش کنده شود و پیش از اینکه دستی به آن برسد ). (و این کنایه از بکارت آنان است.) ۲.۱ - همسران زیبای بهشتیحور مقصورت فی الخیام• فیهن قـصرت الطرف لم یطمثهن انس قبلهم ولا جان• لم یطمثهن انس قبلهم ولا جان. «حوریانی که در خیمه‌های بهشتی مستورند. در باغهای بهشتی زنانی هستند که جز به همسران عشق نمی‌ورزند و هیچ انس و جن قبلا با آنها تماس نگرفته است. زنانی که هیچ انس و جن قبلا با آنها تماس نگرفته (و دوشیزه‌اند)». ۲.۲ - عشق به همسرفجعلنـهن ابکارا• عربا اترابا• لاصحـب الیمین. «و همه را بکر قرار داده‌ایم. همسرانی که به همسرشان عشق می‌ورزند و خوش زبان و فصیح و هم سن و سالند. اینها همه برای اصحاب یمین است». ما آنها را همگی بکر قرار دادیم، (فجعلناهن ابکارا) و شاید این وصف همیشه برای آنها باقی باشد، چنانکه بسیاری از مفسران به آن تصریح کرده‌اند و در روایات نیز به آن اشاره شده، یعنی با آمیزش، وضع آنها دگرگون نمی‌شود. و در اوصاف آنها باز می‌افزاید: (آنان نسبت به همسرانشان، عشق می‌ورزند و خوش سخن و فصیحند) (عربا). (عرب) جمع (عروبة) (بر وزن ضرورة) به معنی زنی است که وضع حالش حکایت از محبتش نسبت به همسر و مقام عفت و پاکیش می‌کند، زیرا (اعراب) (بر وزن اظهار) به همان معنی آشکار ساختن است، این واژه به معنی فصیح و خوش سخن بودن نیز می‌آید، و ممکن است هر دو معنی در آیه جمع باشد. وصف دیگرشان اینکه (آنها هم سن و سال با همسرانشان هستند و همگی در خوبی و جمال ظاهر و باطن همانندند و یک از یک بهتر) (اترابا). (اتراب) جمع (ترب) بر وزن (ذهن) به معنی مثل و همانند است و بعضی گفته‌اند این معنی از ترائب که به معنی دنده‌های قفسه سینه است گرفته شده زیرا با یکدیگر شباهت دارند. این شباهت و برابری ممکن است در سن و سال نسبت به همسرانشان باشد، تا به اصطلاح، احساسات یکدیگر را کاملا درک کنند،... درست شبیه تعبیر معروف که می‌گویند: (آنها همه خوبند و یک از یک بهتر). سپس می‌افزاید: (همه این نعمتها برای اصحاب الیمین است). و این تاءکیدی است مجدد بر اختصاص این مواهب (ششگانه) به آنها. ۲.۳ - باکره بودن زنان بهشتیفجعلنـهن ابکارا. «و همه را بکر قرار داده‌ایم». یعنی ما آن زنان را ایجاد و تربیت کردیم، ایجادی خاص و تربیتی مخصوص. در این آیه اشاره‌ای هم به این نکته هست که وضع زنان بهشتی از نظر جوانی و پیری و زیبایی و زشتی اختلاف ندارد، و معنای این فرمود: (فجعلنا هن ابکارا) این است که: ما زنان بهشتی را همیشه بکر قرار داده‌ایم، به طوری که هر بار که همسران ایشان با آنان بیامیزند ایشان را بکر بیابند. ۲.۴ - حوریان و همسران باکرهو لمن خاف مقام ربه جنتان• فیهن قـصرت الطرف لم یطمثهن انس قبلهم ولا جان• فبای ءالاء ربکما تکذبان• هل جزاء الاحسـن الا الاحسـن. «و برای کسی که از مقام پروردگارش بترسد دو باغ بهشت است. در باغهای بهشتی زنانی هستند که جز به همسران عشق نمی‌ورزند و هیچ انس و جن قبلا با آنها تماس نگرفته است. پس کدامین نعمت‌های پروردگارتان را انکار می‌کنید؟ آیا جزای نیکی جز نیکی خواهد بود؟». می فرماید: برای کسی که از مقام پروردگارش بترسد دو باغ بهشت است (و لمن خاف مقام ربه جنتان). (خوف از مقام پروردگار) یا به معنی خوف از مواقف قیامت و حضور در پیشگاه او برای حساب است، و یا به معنی خوف از مقام علمی خدا و مراقبت دائمی او نسبت به همه انسانها است. و اما (جنتان) (دو باغ بهشت) ممکن است بهشت اول بهشت مادی و جسمانی باشد و بهشت دوم بهشت معنوی و روحانی. ۲.۵ - پاداش‌های اصحاب یمینواصحـب الیمین ما اصحـب الیمین• فی سدر مخضود• وفرش مرفوعة• انا انشانـهن انشاء• فجعلنـهن ابکارا• عربا اترابا• لاصحـب الیمین. «و اصحاب یمین، چه اصحاب یمینی؟ آنها در سایه درختان سدر بی‌خار قرار دارند. و همسرانی گرانقدر. ما آنها را آفرینش نوینی بخشیدیم. و همه را بکر قرار داده‌ایم. همسرانی که به همسرشان عشق می‌ورزند و خوش زبان و فصیح و هم سن و سالند. اینها همه برای اصحاب یمین است». (بنا بر یک احتمال، مقصود از «فرش مرفوعة» زنان بهشتی است که در عقل، زیبایی و کمالات، عالی مرتبه هستند). ۳ - حد زنای باکرهالزانیة والزانی فاجلدوا کل وحد منهما مائة جلدة... «زن و مرد زناکار را هر یک، صد تازیانه بزنید، و هرگز در دین خدا رافت (و محبت کاذب) شما را نگیرد اگر به خدا و روز جزا، ایمان دارید، و باید گروهی از مؤمنان مجازات آنها را مشاهده کنند». (حد صد تازیانه، مربوط به زانیانی است که آزاد، بالغ، بکر و غیر محصن باشند. ). ۳.۱ - توبیخ و سرزنشوالذان یاتیـنها منکم فـاذوهما فان تابا واصلحا فاعرضوا عنهمآ ان الله کان توابا رحیما. «و از مـیـان شـمـا، آن مـردان و زنـانـی کـه (همسر ندارند، و) مرتکب آن کار (زشت) می‌شـونـد، آنـهـا را آزار دهـیـد (و حد بـر آنـان جاری نمایید)! و اگر توبه کنند، و (خود را) اصلاح نمایند، (و به جبران گذشته بپردازند،) از آنها درگذرید! زیرا خداوند، توبه‌پذیر و مهربان است». (بنا بر یک احتمال، مقصود از «واللذان یاتیانها منکم» مرد و زن باکره و مراد از «آذوهما» سرزنش و توبیخ زبانی است). ۴ - پانویس۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۲۷۹، برگرفته از مقاله «بکارت». |